فارماکولوژی: داروهای ضد سل و ضد جذام
1- ایزونیازید: ساختمان شبیه پیریدوکسین. سنتز اسید میکولیک میکوباکتری را مهار می کند. مهمترین عارضه آن نوروپاتی است که با تجویز پیریدوکسین رفع می شود. سایر عوارض: مهار کننده MAO-A، لوپوس، هپاتیت و همولیز در زمینه کمبود G6PD.
2- ریفامپین: مهار RNA پلی مراز وابسته به DNA. علاوه بر سل برای ریشه کنی ناقل مننگوکوک و استاف هم بکار می رود. عوارض: پروتئینوری زنجیره سنگین، ترومبوسیتوپنی، القاگر آنزیم کبدی، اختلال عملکرد کبد و اگر کمتر از 2 بار در هفته تجویز شود شبه آنفلوانزا می دهد.
3- اتامبوتول: مهار آنزیم آرابینوزیل ترانسفراز و در نتیجه مهار سنتز آرابینوگالاکتون می دهد. عوارض: اختلال بینایی(وابسته به دوز) به صورت کوررنگی سبز-قرمز، نوریت اپتیک و رتینیت.
4- پیرازین آمید: مکانیسم نا مشخص. این دارو بر خلاف بقیه مقاومت متقابل با بقیه داروها ندارد. عوارض: پلی آرترالژی، هیپراوریسمی بدون علامت و پورفیری. نقرص معمولا نمی دهد.
5- استرپتومایسین: جزء آمینوگلیکوزید هاست.
6- داروهای خط دوم: که در زمان مقاومت به خط اول بکار می روند. شامل آمیکاسین، سیپروفلوکسازین، افلوکسازین، اتیونامید، PAS،کاپرئومایسین و سیکلوسرین.
داپسون: ضد جذام. مهار سنتز اسید فولیک. عوارض: مت هوگلوبینمی و همولیز در زمینه کمبود G6PD. شکل مخزنی آن که چندین ماه در بدن می ماند اسداپسون است. داپسون در پنومونی پنوموسیستیس کارینی هم کاربرد دارد.
کلوفازمین: ضد جذام. باعث تغییر رنگ پوست می شود.
ریفامپین: ضد جذام هم است.
نکته: برای پیشگیری از MAC: کلاریترومایسین در CD4+ زیر 50 و برای درمان آن کلاریترومایسین یا آزیترومایسین+اتامبوتول+ریفابوتین بکار می رود.